Klankgroep

Een klankgroep is een deel van een gesproken woord dat bestaat uit een klinkerklank met vaak daaromheen een of meer medeklinkerklanken. Bij klankgroepen gaat het om een verdeling van een woord zoals je het hoort. Bijvoorbeeld als je het zegt terwijl je klapt of als je het zingt. Soms worden klankgroepen ook wel klankmaten genoemd.

Waarvoor dient een klankgroep?

Klankgroepen kunnen ondersteunen bij het spellen van (lange) woorden. Als je een woord voor het eerst moet schrijven, is de klank namelijk de enige informatie die je hebt. Maar het verdelen van een woord in klankgroepen is wel een heel gammele basis voor het verkrijgen van de juiste spelling.

Veel kinderen vinden het namelijk heel lastig om een woord goed in klankgroepen te verdelen. Voor die kinderen is het bijna onmogelijk om zonder extra kennis woorden goed te schrijven.

Waarom zijn klankgroepen verraderlijk?

Denk maar eens aan het woord potloodje. Als je dat woord alleen maar hoort, zal je het verdelen in "pot-lo-tje". En dus ook zo schrijven.

potlotje

Verwarring klankgroep - lettergreep

Vaak wordt de term klankgroep verward met de term lettergreep.

De twee termen zijn zeker wel aan elkaar gerelateerd, maar bij Taalkanjer zijn we heel helder over het verschil:

Klankgroepen kun je horen en zeggen: luisteren is belangrijk

Lettergrepen kun je zien en schrijven: kijken is belangrijk

Maar wat fijn is: het aantal klankgroepen in een woord komt altijd overeen met het aantal lettergrepen.

Als kinderen het lastig vinden om een woord dat ze horen in klankgroepen te verdelen, dan kun je ze helpen door juist eerst naar de lettergrepen te kijken. Die zijn concreet en zichtbaar. Als je weet hoe je de vertaling van lettergreep naar klankgroep moet maken, dan kun je daarna het omgekeerde leren doen.

Precies dat is een van de belangrijke dingen die we kinderen leren in de logicapijler van ons spellinggebouw. Maar voor een compleet gebouw hebben kinderen nog meer nodig. Ontdek hier waar het complete spellinggebouw uit bestaat.

Door

Dolf

op 04 Feb 2020

zie mijn boeken over spellingdidactiek: Op zoek naar klanken en letters (voor leraren in kleutergroepen) en Op zoek naar letters (voor leraren in leerjaren 3-8)

Reageren

Door

Margit

op 11 Feb 2020

Hallo Dolf, leuk dat we een aantal raakvlakken hebben. We sturen je een persoonlijk bericht.

Reageren

Door

Esther

op 12 Mar 2019

Draagt het aanbieden/behandelen van klankgroepen onderscheiden in groep (vs, 1) 2 bij aan de ontwikkeling van het technisch lezen in groep 3?

Reageren

Door

Margit

op 12 Mar 2019

Hallo Esther, Het is voor jonge kinderen heel belangrijk om goed te leren luisteren naar onze taal. Dus bijvoorbeeld lekker te rijmen, te zingen, mee te klappen of stampen met een liedje, ... Door te luisteren naar de overeenkomsten en de verschillen tussen woorden en stukjes van woorden. In rrrrrrood hoor ik dezelfde klank als in rrrrrraam. Wij vinden het daarbij belangrijk dat je dit helemaal mondeling doet. Dus zonder letters erbij te presenteren.Want naast het goed leren luisteren, is het voor jonge kinderen ook belangrijk om goed te gaan kijken naar figuurtjes (letters) en patronen (woorden). In eerste instantie helemaal los van de klank die daarbij hoort. Klank is namelijk heel vluchtig en voor sommige kinderen echt moeilijk te pakken. Bovendien is het voor jonge kinderen nog heel lastig om klank en letter met elkaar te combineren.Hildegonde heeft daar een heel mooi blog over geschreven: https://taalkanjer.nl/voorbereiden-op-lezen-een-visuele-en-tastbare-aanpak/ Heb ik hiermee je vraag beantwoord? Groetjes, Margit

Reageren

Door

Eelke

op 11 Mar 2019

Beste Taalkanjer, In een methode waarin men spreekt over klankgroepen, zie ik bijvoorbeeld de verdelingen "mees-ter", "boek-je", "kruis-je". Wanneer het gaat om het uitspreken van deze woorden zou voor mij de verdeling "mee-ster", "boe-kje" en "krui-sje" logischer zijn. Wat is juist en waarom? Bij "meester" zou de spellingsregel van lange klanken aan het eind van de klankgroep niet meer gelden, maar voor "boekje" en "kruisje" geldt dit niet.

Reageren

Door

Margit

op 12 Mar 2019

Hallo Eelke, Je legt precies de vinger op de zere plek! Ik ben het met je verdeling van deze woorden in klankgroepen helemaal eens. Bepaalde combinaties van letters spreken we bij voorkeur samen uit. De verdeling die in de methode gebruikt wordt, is een verdeling op basis van de kennis die je hebt van de lettergrepen. En dan klopt de indeling natuurlijk wel.Doordat in veel methodes geen onderscheid wordt gemaakt tussen klankgroep en lettergreep, en er vaak volledig voorbij wordt gegaan aan hoe mensen daadwerkelijk bij voorkeur woorden uitspreken, krijg je een heleboel verwarring.Waarom zou ik bij beekje wel twee e's schrijven en bij beker niet? Want ik zeg "bee-kje" en "be-ker". Aan de uitspraak heb je dus niets bij spelling... Je moet weten hoe de woorden zijn opgebouwd en welke vaste regels daarbij gelden.Nu is de e sowieso een lastige letter. Kijk maar naar: meester meesturen mestoverschot methode Hier helpen je oren je echt niet. Dus wij vinden het heel jammer dat er in methodes gedaan wordt alsof dat wel zo is. Zie ook: https://taalkanjer.nl/stop-met-kinderen-te-verwarren/ Heb ik hiermee je vraag beantwoord? Groetjes, Margit

Reageren

Door

Thomas

op 07 Feb 2019

Wat is het verschil tussen een klankgroep en een lettergreep?

Reageren

Door

Margit

op 15 Feb 2019

Bedankt voor je vraag, Thomas. Ik heb de tekst meteen aangepast. Het verschil zit hem vooral in klankgroep = auditief, luisteren en lettergreep = visueel, kijken. Zie ook: https://taalkanjer.nl/lezen-en-spelling-kennisbank/lees-en-spellingbegrippen/lettergreep/

Reageren

Reactie plaatsen