Letterdief

De letterdief is een ezelsbruggetje voor kinderen om aan te geven dat je voor de a-klank in ja of manen maar één letter nodig hebt.

Hetzelfde geldt voor de o-klank in zo, de e-klank in zemen, de u-klank in nu.

Wat er bij de i-klank in pi en liter moet gebeuren, vertelt het verhaal niet.

Misschien vraag je je nu af waarom je in vredesnaam een letterdief nodig hebt om een woord goed te spellen…

De letterdief, ook wel klinkerdief genoemd, is uitgevonden omdat kinderen bij het leren lezen en spellen in eerste instantie leren dat je voor de a-klank altijd twee letters nodig hebt, zoals in maan of jaar.

Deze dubbele letter wordt de lange klank genoemd. Veel kinderen denken dat het een lange klank genoemd wordt OMDAT je hem met twee letters schrijft.

Een enkele letter wordt de korte klank genoemd. Die klinkt dan als 'ah' (jas), 'eh' (pet), 'ih' (lik), 'oh' (dom), 'uh' (bus).

En ja, als de dubbele letter voor de lange klank je uitgangspunt is, heb je een regel (de zogenaamde verenkelingsregel) nodig om tot een goede spelling van ja of jager te komen. En daar komt de letterdief dus om de hoek kijken.

Veel methodes gebruiken voor deze regel een rijmpje.

Ik heb even wat gegoogeld en vond er een paar. Ik ben er eens even kritisch naar gaan kijken....

Wanneer die letter weggehaald wordt (en welke?) en waarom staat niet in het rijmpje.

Een iets betere regel is (op een poster van posterindeklas.nl):

Hier wordt al iets meer informatie gegeven over wanneer de letterdief langs kan komen. Maar wat ons dan direct weer opvalt, is dat er in de regel staat dat je iets hoort aan het eind van een lettergreep. Terwijl lettergrepen juist iets visueels zijn.

(en bijzonder: in de regel eronder staat: hoor je aan het eind van een klankstuk een KORTE klinker? Daar vind je dus wel de combinatie horen en klankstuk ;-)).

Deze is ook bijzonder:

Vooral de “na” is hier bijzonder. Dat zou betekenen dat de letterdief in het woordje paard de r of de d kan stelen…

Of deze:

Ook hier weer geen informatie wanneer dit van toepassing is en welke letter je dan weg wil halen. Ook waarom je dat zou willen blijft een raadsel..

Maar deze is helemaal geweldig:

Wacht even, “aan het einde van een woord” én “er volgt nog een klankgroep”  ???

Ben ik nu gek, of is dit gewoon met elkaar in tegenspraak.

Kortom, verwarring ten top.

En dan verwachten wij dat kinderen het soepeltjes snappen en goed leren schrijven...

Ook de naamgeving vind ik intrigerend…

Willen wij een dief bij spelling?

Een dief die zomaar, als je het niet wil, dingen van je afpakt?

Volgens mij wil je dat niet. Maar het resultaat daarvan zie je dagelijks in de dicteeschriften terug…

Hoe kunnen kinderen het wel leren?

Ben je benieuwd hoe je dan wel aan kinderen moet uitleggen hoe het zit? Wat ons betreft Geef je kinderen inzicht in de structuur van woorden. Dan weten ze namelijk vanaf het begin hoe het systeem werkt, in plaats van dat er rare dieven langskomen...